Lokalna samouprava je podsistem političkog sistema države i stepen njenog razvoja određuje stepen demokratičnosti neke zemlje. Lokalna samouprava u BiH danas je razvijena na tom nivou da čini stabilnu osnovu demokratskog razvoja BiH – istaknuo je profesor na Fakultetu političkih nauka u Sarajevu i dopisni član Akademije nauka i umjetnosti (ANU) BiH Mirko Pejanović na pristupnom predavanju održanom na Akademiji.
Predavanje je nosilo naziv "Društveno-istorijski razvoj lokalne samouprave u Bosni i Hercegovini u 20. stoljeću", u kojem je Pejanović dao pregled razvoja tog nivoa vlasti kroz nekoliko historijskih perioda u BiH – vrijeme austrougarske vladavine, Kraljevine Jugoslavije, narodnooslobodilačkog antifašističkog rata, socijalističkog razvoja te postdejtonski period.
Podvlači da je u vrijeme austrougarske vladavine razvijena veoma racionalna uprava u 66 gradova u BiH, te u više od 2.000 seoskih općina. Uprava je vršena tako da je sreski predstojnik posredstvom ovlaštene seoske osobe upravljao seoskim mjesnim zajednicama.
Naglašava da su domati u razvoju lokalne uprave u tom periodu najbolje iskazani činjenicom što je 30 gradova dobilo moderne vodovode, Grad Sarajevo je dobio brojne institucije i ovlasti komunalne djelatnosti, te privrede i kulture. Tu je i nekoliko simbola tog razvoja, kao što su Vijećnica, električni tramvaj, uređenje Baščaršije i regulacija rijeke Miljacke, dok su od privrednih objekata bili fabrika duhana i ćilimara.
– U vrijeme antifašističke borbe za oslobođenje zemlje u BiH se razvila široka mreža narodnooslobodilačkih odbora u okviru koncepta stvaranja nove narodne vlasti. U BiH je 1942. godine u oslobođenom prostoru bilo oko 9.000 narodnih mjesnih odbora, a kasnije opštinskih i sreskih odbora – kazao je on.
Ustvrdio je da je od 1955. godine uspostavljena općina kao osnovna teritorijalna jedinica samoupravnog odlučivanja ljudi u njihovim lokalnim zajednicama. Ona je dobila svoju autonomiju i široka ovlaštenja te postala subjekt društvenog i privrednog razvoja.
– Teritorijalana struktura u lokalnom nivou 1990. je ostala ona koja je zatečena, a to je 109 opština. Nakon Dejtonskog mirovnog sporazuma proširen je broj opština, dok je u vremenu daljeg razvoja lokalne samouprave zabilježen uspon u afirmaciji opštine kao jedinice lokalne samouprave. To je naročito vezano za lokalni ekonomski i infrastrukturni razvoj, te povećanje učešća građana u odlučivanju u javnim poslovima, kao i uvođenje neposrednog izbora načelnika opštine – istaknuo je Pejanović.
Zaključuje da je pred BiH nekoliko važnih koraka u reformi ovog nivoa vlasti, gdje je podvukao nastavak reforme zakonskog koncepta, funkcionalne reforme komunalnih ustanova te reformu institucionalnog okvira i teritorijalne organizacije.
Portal sdp.ba je prilagođen svim uređajima.